Event: Aandacht voor Verlies & Rouw

Terug naar boven

Lezing Manu Keirse: "Elkaar helpen bij verlies en verdriet"

Je kunt op heel veel momenten in het leven met ernstig verlies worden geconfronteerd, zowel in je eigen leven als in je onmiddellijke omgeving. Denken we maar aan het sterven van een familielid of een collega, een echtscheiding, een ongeneeslijke ziekte, verlies van je werk, leven met iemand met een beperking, verlies door onrecht, … Hoe kun je daarmee omgaan en familie, vrienden en collega’s ondersteunen?

Mensen in verdriet en hun omgeving stellen zich allerlei vragen: Is het normaal dat je je na maanden nog zo verdrietig voelt? Is het nog ooit mogelijk om weer van het leven te genieten? Is het normaal dat je na een jaar nog kunt wenen om de dood van je moeder? Reageert ieder mens op dezelfde manier? Is het juist dat de tijd ‘alle wonden heelt’? Hoe kun je iemand in verdriet helpen en troosten? Hoe kun je een collega, die zijn partner of een kind heeft verloren, tegemoet treden op de eerste dag van zijn werkhervatting? Deze en vele andere vragen worden frequent gesteld door mensen in verdriet en hun omgeving.

Om verlies te overleven moet je rouwarbeid verrichten. Je kunt mensen hierbij helpen of het hen moeilijker maken. Het is een opdracht van elke burger om mensen hierin behulpzaam te zijn. Maar misvattingen over wat adequaat omgaan is met verdriet maken dat velen niet naar mensen in verdriet durven gaan of verkeerd reageren.

Er worden tips aangereikt om zowel mensen in verdriet zelf als hun familie, hun vrienden, hun studie- en werkomgeving te leren wat helpt en niet helpt om te overleven. Meer weten kan je in verdriet helpen om je eigen reacties en gevoelens te verstaan en je beter te handhaven op moeilijke momenten. Als omgeving kun je leren de juiste ondersteuning te bieden en mensen in die cruciale periode van hun leven niet in de steek te laten.

Over Manu Keirse

Prof. Manu Keirse is emeritus hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde van de KU. Leuven en emeritus hoogleraar deeltijds aan de Benelux-universiteit te Eindhoven. Van 1999 tot 2003 was hij Kabinetschef van de Minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu. Voorheen werkte hij als klinisch psycholoog in een psychiatrisch ziekenhuis, in de directie van de Universitaire Ziekenhuizen KU Leuven als Directeur Patiëntenbegeleiding, en 10 jaar als algemeen directeur - bestuurder van het Regionaal Ziekenhuis te Leuven.

Hij was vele jaren voorzitter van de Federale Evaluatiecommissie Palliatieve Zorg, van de Academie Levenseinde, van het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Camillus te Sint-Denijs-Westrem, van de bestedingscommissie van Kom op tegen Kanker. Hij was ondervoorzitter van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen en van het psychiatrisch ziekenhuis Karus. Hij is voorzitter van het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen, van Villa Rozerood, een respijthuis voor gezinnen met ernstig zieke kinderen en van Woonzorgnet-Dijleland. Hij is aangezocht als expert om de Belgische bisschoppen te helpen in het uitbouwen van een herstelbeleid voor slachtoffers van seksueel misbruik en is vanuit deze opdracht voorzitter van de stichting Dignity, van de Raad van Toezicht en van de Interdiocesane Commissie ter preventie van seksueel misbruik in, pastorale relaties. Hij is bestuurder van Trefpunt Zelfhulp.

Hij is master in de klinische psychologie, in de familiale en seksuologische wetenschappen, in de medico-sociale wetenschappen en ziekenhuisbeleid aan de KU Leuven. Hij specialiseerde in de gezondheidsethiek aan de RU Maastricht en in de groeps- en organisatiebegeleiding aan het LUC Hasselt. Hij promoveerde tot doctor in de geneeskunde aan de RU Leiden.

Hij is auteur van verschillende boeken over verlies en verdriet die in het totaal al op op meer dan vijfhonderdduizend exemplaren werden verspreid, en vaak als geschenk zeer worden gewaardeerd door mensen in verdriet. Zijn boeken werden in 2006 in Polen bekroond met de Feniks-prijs omdat ze in Polen de dood uit het taboe hebben gehaald. Zijn boek ‘Patiëntenbegeleiding’ werd bekroond met de Glaxo-prijs voor wetenschappelijke publicaties en zijn boek ‘Zwangerschap; Een familiegebeuren’ met de Henri Jaspar- prijs voor de kinderbescherming.

In 2018 ontving hij een ereteken van de Vlaamse Regering omdat hij de man is die Vlaanderen leerde rouwen. In 2022 ontving hij een ereteken van de Vereniging Kinderwens voor zijn werk ten gunste van ouders met verlies van een zwangerschap of van een pasgeboren kind.

Middagworkshop door Petra Relker (Puur bij Petra) : “Schrijf je Rouw”

Wil jij ervaren wat schrijven kan doen in het omgaan met je verlies?

Omgaan met verlies, dat is keihard werken. Soms is het een kwestie van gewoon doorademen omdat je simpelweg niet méér kunt dan dat. En soms merk je dat het gaat. Dat je doorgaat met leven. Schrijvend aandacht geven aan je verlies werkt helend. Het geeft weer perspectief en verlichting.

In de workshop “Schrijf je Rouw” krijg je handvatten om, al schrijvend, te verkennen hoe jouw leven met je verlies er uitziet. Dat verlies kan overigens van alles zijn: dood van een dierbare, werk, gezondheid, scheiding. Je wordt aangemoedigd om van een afstand naar je situatie te kijken. Je schrijft vanuit verschillende invalshoeken, je onderzoekt welke plaats verlies in je leven heeft en je schrijft nieuwe levensenergie naar je toe.

Wil je ervaren wat schrijven over verlies, met anderen, voor je kan doen?

“Maar wat ga ik doen?” vraag je je misschien af. Aan de hand van opdrachten, schrijf je wat er in je opkomt zonder er eerst over na te denken. Het is een heerlijke manier om op onderzoek te gaan naar wat jou beweegt én tegelijkertijd een mooie manier om rust te ervaren.

Schrijfervaring is niet nodig, iedereen kan meedoen! Bij deze manier van schrijven gaat het er niet om of je mooi en foutloos kunt schrijven.

Website: puurbijpetra.com

Middagworkshop door Bjorn Visser (Stichting Rouwkost) : “Mannen rouwen ook”

Bjorn Visser is directeur van Stichting Rouwkost, een stichting die ouders ondersteunt na het verlies van een kind. Hij komt uit Kampen en verloor in 2018 zijn dochters Anna en Lynn - een verlies dat zijn leven volledig op z'n kop zette. Alles wat hij dacht te weten over verdriet, rouw en veerkracht bleek ineens niet meer te kloppen. Sindsdien wijdt hij zijn leven aan het bespreekbaar maken van rouw, in het bijzonder bij mannen.

Hij is auteur van Pappa's rouwen ook en Vier handen op een lege buik, en daarnaast documentairemaker.

Al snel na zijn eigen verlies ontdekte hij dat mannen vaak anders rouwen dan vrouwen. Maar wat betekent dat precies? Hoe ziet dat eruit in het dagelijks leven, op het werk, in relaties of in de stilte van het eigen hoofd?

In de workshop 'Mannen rouwen ook' gaat hij samen met de deelnemers op zoek naar antwoorden. Geen mooi verhaal, maar een eerlijk verhaal - vol herkenning, ruimte en praktische handvatten.

Want mannen rouwen ook. Maar vaak anders.

Website: rouwkost.nl

Middagworkshop door Miriam Veldhuis (Innerflow) : “Verlies en rouw onder je huid”

Miriam verzorgt de workshop "Verlies en rouw, onder je huid" Een ervaringsgerichte workshop waarin je via het lichaam onderzoekt wat rouw met je doet – en hoe je daar, in de veilige omgeving van deze dag, op een zachte manier bij stil kunt staan. Zodat er misschien iets kan verzachten, je wat bedding kunt voelen of juist ervaart wat jij in huis hebt om verlies te dragen.

Verlies, dat niet alleen gaat over het verlies van een dierbare, maar ook over verlies van wie je was, wat niet meer past, of wat niet meer terugkomt.

Uit eigen ervaring weet Miriam hoe het is als alle houvast verdwijnt en je overspoelt wordt door verdriet en wanhoop. Ze overleefde door zich sterk te houden. Door het zelf te doen en door haar hoofd in te zetten. En ze weet nu, dat dat haar rouw onnodig zwaar maakte, zowel geestelijk als lichamelijk.

Rouw gaat juist niet over doorzetten, doorgaan, groot houden, sterk zijn en alleen doen. Het gaat niet over dat tijd alle wonden heelt en dat het wel slijt. Het gaat ook niet over dat wie of wat je verloren bent moet loslaten. Het gaat wel over, dat je lichaam ook meedoet!

Daar waar rouw zich soms stil verankert, onder de huid, in spieren, adem, onrust en vermoeidheid. Het raakt denken en voelen én het lichaam. Je kunt je leeg, gespannen, verdoofd of uitgeput voelen. Je keel dicht, je adem hoog, je schouders zwaar.

Signalen van het lichaam dat je rouwt!

Via het lijf is er ook ruimte voor verzachting, bedding, troost en herstel. En de ontdekking van eigen veerkracht.

Over Miriam

Miriam Veldhuis woont en werkt in het Twentse Delden, woont samen met haar partner en is moeder van twee kinderen. In haar werk als lichaamsgericht begeleider ontmoet ze mensen die het gevoel hebben vast te zitten, teveel te dragen, langzaam te zijn overgelopen of zich simpelweg even niet meer herkennen in hun eigen leven. Mensen die misschien met woorden er niet goed door komen, maar voelen dat er iets in hun lijf wil spreken. Daar ligt voor haar de ingang: het lichaam, waar zoveel wijsheid, herinnering en veerkracht is opgeslagen.

Haar benadering is holistisch, lichaamsgericht en intuïtief — geworteld in o.a. massagetherapie, systemisch werk en psychosociale begeleiding. Miriam begeleidt door middel van aanraking, massagetherapie en lichaamsgerichte werkvormen. Wat haar drijft, is de wens om mensen weer in contact te brengen met hun eigen kracht, gevoelsleven en draagkracht, ook als het verlies groot is.

Website: innerflow-delden.nl